Konieczność zwiększenia ilości wytwarzanej energii elektrycznej i cieplnej z odnawialnych źródeł energii oraz potrzeba maksymalizacji ponownego przetworzenia odpadów pociągnęły za sobą powstawanie nowych magazynów paliw alternatywnych oraz składów odpadów i materiałów łatwopalnych. Składowanie/magazynowanie takich materiałów wiąże się jednak z problemem zabezpieczenia przeciwpożarowego, które wynika ze znacznego ryzyka samozapłonu. Odpowiedzią na wymagania branży są nowe, termowizyjne systemy z inteligentną, automatyczną analizą danych temperaturowych powierzchni materiałów.
Problematyczne materiały
Rodzajów paliw alternatywnych jest wiele – od RDF, SRF, PASr, PASi, przez wszelakie opony, osady kanalizacyjne, szlam oczyszczalni, po mączkę zwierzęcą i kostną (MBM) oraz biomasę. Polska szczególnie upodobała sobie biomasę, ale rynek paliw alternatywnych ciągle się rozwija. Mimo tego, że paliwa alternatywne uznawane są jako stabilne i bezpieczne źródła energii dla przemysłu cementowego i energetycznego, to zjawisko ich samozapłonu występuje w zakładach na całym świecie.
Podobnie w przypadku składowisk odpadów – teoretycznie pożar nie powinien na nich wystąpić, gdyż, zgodnie z przepisami, jest na nich składowany materiał o niskiej kaloryczności (poniżej 6 MJ/kg). Okazuje się jednak, że w ostatnich latach dochodziło w Polsce do wielu pożarów również w tych miejscach. Nawet przy dobrze działających systemach detekcji gazów, okazuje się, że nie zawsze są one jednak skuteczne, gdyż składy/magazyny to bardzo często duże powierzchnie, nierzadko na wolnej przestrzeni lub w przewiewnych wiatach.
Termowizyjna odpowiedź
Rozwiązaniem problemu rozprzestrzeniania samozapłonu i/lub pożaru w magazynach paliw alternatywnych i składowiskach odpadów, jest zastosowanie termowizyjnego systemu wczesnego ostrzegania przeciwpożarowego.
Dlaczego termowizja jest skuteczniejsza niż detekcja gazów? Po pierwsze, system termowizyjny ostrzega o zagrożeniu znacznie wcześniej, przed wystąpieniem pożaru, ponieważ analizuje wzrost temperatury magazynowanego paliwa/odpadów, który jest w konsekwencji odpowiedzialny za samozapłon. Po drugie, w odróżnieniu od czujek dymu oraz gazów, system termowizyjny może wykrywać wzrost temperatury i/lub pożar nawet z bardzo dużej odległości – nie jest wymagane dostanie się dymu/gazu bezpośrednio do czujnika. Te dwie podstawowe cechy decydują o tym, że termowizja często dużo skuteczniej zabezpiecza magazyny paliw alternatywnych i/lub składowiska odpadów.
Typowy system składa się z dwóch lub więcej kamer termowizyjnych oraz sterownika PLC lub centralnego serwera z oprogramowaniem, które zapewniają przejrzyste obrazowanie oraz automatyczne uruchomienie alarmu w chwili wykrycia punktu zapalnego. Kamery zabudowane są na siłownikach obrotowych, pozwalających na obrót kamery o 360° w poziomie oraz ok. 180° w pionie. Każdą kamerę można, w zależności od wymiarów składowiska oraz lokalizacji montażu, wyposażyć w jedną z czterech dostępnych optyk wąsko- i szerokokątnych. W odróżnieniu od systemów wizyjnych, termowizja nie wymaga uwagi operatora ani analizowania obrazu – sygnał z kamery może być przesyłany do PLC/serwera/systemów typu SSP/SAP cyfrowo kablem (do 100 m bez wzmacniaczy), światłowodowo (do 2 km) lub bezprzewodowo. Tym co odróżnia termowizję od systemów wizyjnych jest także to, że dla system termowizyjnego żadnym problemem nie jest praca w nocy, bez oświetlenia.
Cały system obsługuje się z poziomu oprogramowania, które pozwala na programowanie ruchów kamer, wizualizację danych termicznych, ustawianie alarmów czy archiwizację. System pozwala także na rozpoznawanie i pomijanie fałszywych alarmów, mogących powstawać od gorących maszyn, przenośników, a nawet od pracujących ludzi.
System termowizyjny – zalety:
- wcześnie, automatycznie wykrywa punkty zapalne,
- jest bezobsługowy,
- pozwala ubezpieczyć obiekt lub zredukować koszty ubezpieczenia,
- alarmuje i inicjuje działania zapobiegawcze,
- rozpoznaje i pomija fałszywe alarmy (np. maszyny, przenośniki, osoby),
- jest łatwy w montażu i w pełni zautomatyzowany,
- jest zaprojektowany do pracy w trudnych warunkach (zapylenie, deszcz, mróz, śnieżyce, noc),
- posiada zakres temperaturowy pomiaru 0 … +500°C,
- wskazuje dokładne miejsce zarzewia.
W Polsce powstaje obecnie wiele nowych instalacji przetwarzania odpadów, produkcji paliw alternatywnych, produkcji oraz magazynowania materiałów łatwopalnych. Zakłady te wymagają często innego, bardziej nowoczesnego podejścia do ochrony przeciwpożarowej i zastosowania dodatkowych zabezpieczeń. Inteligentne, termowizyjne systemy wykrywania zarzewi stanowią właśnie takie uzupełnienie tradycyjnych technik, a w wielu przypadkach są jedyną skuteczną alternatywą.
Wpis opaty o artykuł w magazynie „Pod kontrolą”:
„Monitoring termowizyjny ppoż. magazynów paliw alternatywnych oraz składów materiałów łatwopalnych”
